ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੇ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੌਸਮ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਅਤੇ ਕਿਰਸੀ ਕੈਲੰਡਰ ਨਾਲ ਮਿਸ਼ਰਤ ਹੋ ਕੇ ਪ੍ਰਤੀ ਮੰਡਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਿਉਹਾਰ ਅਤੇ ਰਿਵਾਜ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਹੇਠਾਂ ਹਰ ਇੱਕ ਮੌਸਮ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੌਸਮ ਸਮਾਰੋਹ ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦਰਸਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਬਸੰਤ (ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਮਈ)
ਮੌਸਮ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ
- ਤਾਪਮਾਨ: ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਦੇ ਸਮੇਂ 30 ਡਿੱਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗ੍ਰੇਡ ਦੇ ਨੇੜੇ, ਰਾਤ ਦੇ ਸਮੇਂ 15 ਤੋਂ 20 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗ੍ਰੇਡ ਦੇ ਬਾਰੇ। ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮੀ।
- ਵਰਸ਼ਾ: ਗਰਮੀਆਂ ਦੀ ਮੀਂਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁੱਕਾ ਮੌਸਮ, ਪਰ ਉੱਤਰੀ ਪੂਰਬ ਤੋਂ ਮੀਂਹ ਵੱਧ ਰੱਕੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਮੀਂਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
- ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ: ਦਿਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਧੁੱਪ ਅਤੇ ਸੁੱਕਾ ਮੌਸਮ, ਸਵੇਰੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੇ ਫਰਕ।
ਮੁੱਖ ਸਮਾਰੋਹ ਅਤੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ
| ਮਹੀਨਾ |
ਸਮਾਰੋਹ |
ਸਮੱਗਰੀ/ਮੌਸਮ ਨਾਲ ਸਬੰਧ |
| ਮਾਰਚ |
ਹੋਲੀ (ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ) |
ਬਸੰਤ ਬਰਾਅਰ ਦਾ ਪਾਰਟਨਰ। ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਗੂੰਦ ਨਾਲ ਰੰਗ ਟਿਕਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਸੁੱਕੀ ਮੌਸਮ ਦੇ ਨਾਮ ਦੇ ਹ ਨਾਲ। |
| ਮਾਰਚ |
ਚੈਤਿ ਮਾਸਾ |
ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦੀ ਆਗਮਨ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਰਮ ਮੌਸਮ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ। |
| ਅਪਰੈਲ |
ਵਿਸ਼ੱਕਰਮ ਨਵਾਜ਼ (ਪੰਜਾਬ ਖੇਤਰ) |
ਸਰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਰਮੀ ਦੇ ਬਦਲਾਵ ਦਾ ਸਮਾਂ, ਨਵਾਂ ਸਾਲ ਮਨਾਉਣਾ। |
| ਅਪਰੈਲ-ਮਈ |
ਵੈਸਾਖੀ (ਕੀਰਤੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ) |
ਸਰਦੀ ਦੀਆਂ ਲੱਕੜਾਂ ਦੇ ਕੱਟੇ ਜਾਣ ਮਤਲਬ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ। ਚਮਕਦਾਰ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ, ਨੱਚ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਸਮਾਰੋਹاں ਦਾ ਵਧਿਆ ਜਾਣ। |
| ਮਈ |
ਰਤ ਗੰਗਾ (ਵੱਡਾ ਮੜਦੇਰ) |
ਤਮਿਲਨਾਡੁ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਮੰਨਣ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ। ਗਰਮੀ ਵਿੱਚ, ਤੀਰਥਯਾਤਰੀ ਪਹਾੜੀ ਚੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਰਿਵਾਇਤ। |
ਗਰਦੀ (ਜੂਨ ਤੋਂ ਅਗਸਤ)
ਮੌਸਮ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ
- ਤਾਪਮਾਨ: ਸਮਤਲ 'ਤੇ 35 ਤੋਂ 45 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗ੍ਰੇਡ। ਦੱਖਣੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਦੈਸੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿੱਚ 50 ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਨੇੜੇ।
- ਵਰਸ਼ਾ: ਜੂਨ ਦੇ ਮੱਧ ਤੋਂ ਸਿਤੰਬਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ। ਪੱਛਮੀ ਤਟ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ।
- ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ: ਉੱਚ ਆਰਜ਼ੀ ਨੂੰ ਢੁਕਵਾਂ, ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ, ਝੜੀਆਂ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਪਾਣੀ ਦੇ ਖਤਰੇ।
ਮੁੱਖ ਸਮਾਰੋਹ ਅਤੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ
| ਮਹੀਨਾ |
ਸਮਾਰੋਹ |
ਸਮੱਗਰੀ/ਮੌਸਮ ਨਾਲ ਸਬੰਧ |
| ਜੂਨ |
ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ |
ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਰੋਹ। ਘਰਾਂ ਅਤੇ ਸਾਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਸਤਿਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਅੰਦਰ ਸਜਾਵਟਾਂ ਧੋਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। |
| ਜੁਲਾਈ |
ਰਤਾ ਮੀਰਾਨ (ਸੰਤ ਮਾਤਾ ਦੀ ਵਿਉਹਾਰ) |
ਈਸਾਈ ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਇੱਜ਼-ਮਾਹੋਲ ਵਿਚ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸਮਾਰੋਹ। ਤੀਬਰ ਮੀਂਹ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਕਾਤ ਨਾ ਸਿੱਟੀ। |
| ਜੁਲਾਈ |
ਬੂੰਗਾ ਡਾਂਸ ਸਮਾਰੋਹ |
ਕੇਰਲਾ ਰਾਜ ਵਿੱਚ। ਮੌਸੂਮ ਦੇ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨੱਚ ਅਤੇ ਕਿਸ਼ਤਾਂ ਦੀ ਕੰਮਘਾਰੀ ਹੈ। |
| ਅਗਸਤ |
ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਸ |
15ਵਾਂ। ਮੀਂਹ ਦੇ ਚੌਕਾਂ ਵਿਚ ਆਊਟਡੋਰ ਸਮਾਰੋਹ ਅਤੇ ਮੈਰਥੋਂ ਹਨ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। |
| ਅਗਸਤ |
ਤੀਜ (ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ) |
ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਮਨਾਉਣ ਵਾਲਾ। ਇਸ਼ਤਰਾਂ ਮੁੱਖਤਸ਼ਾਦੀਆਂ ਵਾਲੇ ਫਰਮਲ ਰਿਵਾਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੀਂਹ ਦੇ ਬੂਟੇ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰਦੀਆ ਕਾਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। |
ਫ਼ੱਜ (ਸਿਤੰਬਰ ਤੋਂ ਨਵੰਬਰ)
ਮੌਸਮ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ
- ਤਾਪਮਾਨ: ਮੀਂਹ ਉੱਤਰੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 30 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗ੍ਰੇਡ ਦੇ ਨੇੜੇ ਘਟਦਾ ਹੈ। ਸਵੇਰੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ 20 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗ੍ਰੇਡ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਵਰਸ਼ਾ: ਸਿਤੰਬਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ। ਤਦ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁੱਕੇ ਮੌਸਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ।
- ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ: ਹਵਾ ਸੁੱਚੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਸੂਰਜ ਦੀ ਕਾਰਾਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੋਤ ਦੀ ਅਤੇ ਉਪਜ਼ੀ ਪਿਛੰਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਮੁੱਖ ਸਮਾਰੋਹ ਅਤੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ
| ਮਹੀਨਾ |
ਸਮਾਰੋਹ |
ਸਮੱਗਰੀ/ਮੌਸਮ ਨਾਲ ਸਬੰਧ |
| ਸਿਤੰਬਰ |
ਗੰਗਾਤਰੀ ਸਮਾਰੋਹ |
ਗੰਗਾ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਸ ਪਾਣੀ ਦੇ ਦੇਵਤੇ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰੀ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਾਥ ਸਮਾਰੋਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। |
| ਸਿਤੰਬਰ-ਅਕਤੂਬਰ |
ਦੁਲਗਾ ਪੁਜਾ (ਦੇਵੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਦੀ) |
ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਭਜ਼ਨ। ਫੜਰ ਵਾਲੇ ਪੂਜਾ ਮੰਚ ਵੱਡੇ ਪੁਜਾ ਕਰਾਂਦੇ ਹਨ। |
| ਅਕਤੂਬਰ |
ਦੁਸੈਰਾ (ਵਿਜੇ ਦੀ ਪਹਲੀ) |
ਲਕਸ਼ਮੀ ਨਦੀ ਅਤੇ ਕਲਾਂ ਦੀ ਨੱਦੀਆਂ ਦੇ ਕੋਲ ਵੱਡੀ ਅੱਗ ਦਾ ਸਮਾਰੋਹ। ਸੁੱਕੇ ਮੌਸਮ ਦਾ ਕਮਰੀ ਹਿੱਸਾ। |
| ਅਕਤੂਬਰ-ਨਵੰਬਰ |
ਦਿਵਾਲੀ (ਰੋਸ਼ਨੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ) |
ਸੁੱਕੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਰਾਤ ਦੀ ਮਹਿਕ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਚੱਕਰਾਂ ਰਾਤ ਦੀ ਸੁਹਾਣੀ ਹਰਿਆਲੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ। |
| ਨਵੰਬਰ |
ਕਲਵਾ ਚੌਸ਼ |
ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਲੰਬੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ। ਬਾਹਰ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਜਲਸੇ ਚੱਲਦੇ ਹਨ। |
ਸਰਦੀਆਂ (ਦਿਸੰਬਰ ਤੋਂ ਫ਼ਰਵਰੀ)
ਮੌਸਮ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ
- ਤਾਪਮਾਨ: ਉੱਤਰ ਦੇ ਮੈਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚ 5 ਤੋਂ 20 ਡਿਗਰੀ, ਰਾਜਿਸਥਾਨ ਦੇ ਮੈਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਦਰਮਿਆਨ ਅਤੇ ਰਾਤ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ 20 ਤੋਂ 30 ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ।
- ਵਰਸ਼ਾ: ਬੂੰਦ੍ਹ ਦਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਾਸੇ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਉੱਤਰੀ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਪਾਣੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ: ਸੁਰਜਕਾਰੀ ਸਰਦੀਆਂ ਜੋ ਮੁਲਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੇਲਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਕਰਕੇ ਖੁਸ਼ ਕੁਸ਼ੀ ਗਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਜਾਂ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਵੈਕਸੀਨ ਦਾ ਆਗਮਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਮੁੱਖ ਸਮਾਰੋਹ ਅਤੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ
| ਮਹੀਨਾ |
ਸਮਾਰੋਹ |
ਸਮੱਗਰੀ/ਮੌਸਮ ਨਾਲ ਸਬੰਧ |
| ਦਿਸੰਬਰ |
ਕ੍ਰਿਸਮਿਸ |
ਦੱਖਣ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਜਾ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਜਾ। ਨਰਮ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਮਾਰਕਿਟ ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਦਿਲਕਸ਼ੀ। |
| ਫਰਵਰੀ |
ਮਕਰ ਸੁੰਕਰਾਂਤੀ |
ਸੂਰਜ ਦੇ ਮਕਰ ਰਾਸੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣਾ। ਡੋਡਾ ਚੜ੍ਹਾਕੇ ਕੰਬਲ ਅਤੇ ਕਿੱਕੂ ਤਯੂਵੀਸ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। |
| ਫਰਵਰੀ |
ਲੋਹਰੀ/ਪੋੰਗਲ |
ਉੱਤਰ/ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮਾਰੋਹ। ਉਪਜ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਵਾਲੇ ਚਾਕੇ ਹਨ ਜੋ ਸੁੱਕੇ ਮੌਸਮ ਦੇ ਸਿਹਤ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। |
| ਫਰਵਰੀ |
ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ |
26ਵਾਂ। ਪੈਰੇਡ ਅਤੇ ਕਾਨਸਰਟ ਬਾਹਰ ਲਿਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਠੰਡੀ ਬਾਹਰ ਦਾ ਆਵਾਜ਼ ਦੇਣ। |
| ਫਰਵਰੀ |
ਹੋਗ (ਰੈਪਸ ਫਸਲ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ) |
ਉੱਤਰੀ ਪੂਰਬ ਅਸਾਮ ਰਾਜ ਵਿੱਚ। ਖਿੱਲੇ ਹੋਏ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀਆਂ ਮੰਡਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਕੋਜ਼ਰ ਮੌਸਮ ਦੇ ਨਾਲ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਵਿੱਚ ਬਢਾਉਂਦਾ ਹੈ। |
ਮੌਸਮ ਦੇ ਸਮਾਰੋਹ ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਦਾ ਸੰਬੰਧ
| ਮੌਸਮ |
ਮੌਸਮ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ |
ਮੁੱਖ ਸਮਾਰੋਹ ਦੇ ਉਦਾਹਰਨ |
| ਬਸੰਤ |
ਸੁੱਕਾ, ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਸਖ਼ਤ ਸੁੱਖ ਸਹਿਣਨ |
ਹੋਲੀ, ਵੈਸਾਖੀ, ਰਤ ਗੰਗਾ |
| ਗਰਮੀ |
ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ, ਚਿੱਟਾ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਮੀਂਹ ਵਾੜ੍ਹਾ ਬਹਾਰਾਂ |
ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ, ਦੇਵ-ਨਾਜ਼ਰ |
| ਫ਼ੱਜ |
ਮੀਂਹ ਉੱਤਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਹਿਣੀ ਮੌਸਮ |
ਦੁਲਗਾ ਪੁਜਾ, ਦਿਵਾਲੀ |
| ਸਰਦੀ |
ਸੁੱਖ ਬਲਦ, ਦਿਨ ਅਤੇ ਰਾਤ ਦੇ ਫਰਕ (ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ) ਅਤੇ ਨਰਮ (ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ) |
ਮਕਰ ਸੁੰਕਰਾਂਤੀ, ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ |
ਸਿੱਖਿਆ
- ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਲੋਕ ਕਿਰਸੀ ਕੈਲੰਡਰ ਅਤੇ ਚੰਦਰ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਬਣਦੇ ਹਨ ਜੋ ਮੌਸਮ ਦੇ ਬਦਲਾਵ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੁੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
- ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਅੱਭਵਾਂ ਦੇਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵੱਖਰੇ ਸੋਚਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਰਿਵਾਜਾਂ ਦੀ ਭਿੰਨਤਾ ਹੈ।
- ਮੀਂਹ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਪੁਜਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀਆਂ ਪੁਜਾਵਾਂ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
- سردیاں ਦੇ ਸੁੱਕੇ ਮੌਸਮ ਦੇ ਬਾਹਰੀ ਸਮਾਰੋਹ ਅਤੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਦਿਨੀਆਂ ਦੇ ਚਿਤਰਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਆਉਟਸਾਇਡ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਦੀ ਭਾਈਚਾਰਕ ਆਇਆਪੀ ਆਉਣਾ ਤਾਂਸ਼ਾਂਸ਼ਾਵੇ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮ ਦੇ ਚੌਂਗਰਾਂ ਦਾ ਸਭਿਆਚਾਰ ਤੇ ਰਿਵਾਜਾਂ ਦੇ ਬਣਾਉਣ 'ਚ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਵਿਹਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਦਿਆ ਨਾਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਬੱਦਲਾਂ ਵਾਲਾ