ایران کشوری وسیع با زمین‌های متنوع و تغییرات جوی بزرگ در سطح منطقه‌ای دارد. در زیر ویژگی‌های اقلیمی هر فصل و رویدادها و فرهنگ‌های اصلی را جمع‌بندی می‌کنم.
بهار (مارس تا مه)
ویژگی‌های اقلیمی
- دما: در مارس ۱۰ تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد، در آوریل ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد، و در مه ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد است.
- بارش: در اوایل بهار تنها بارش کمی وجود دارد و تمایل به خشکی زیاد است.
- ویژگی‌ها: این فصل معمولاً آفتابی است و طوفان‌های شن به راحتی رخ می‌دهد.
رویدادها و فرهنگ‌های اصلی
| ماه |
رویداد |
محتوا و ارتباط با اقلیم |
| مارس |
نوروز (سال نو پارسی) |
سال نو در روز اعتدال بهاری جشن گرفته می‌شود. آب و هوای ملایم برای فعالیت‌های خارج از منزل مناسب است. |
| آوریل |
سیزده‌بدر |
روز تفریحی بهاری در طبیعت است. در هوای ملایم خانواده‌ها پیک‌نیک را لذت می‌برند. |
| مه |
جشن گل آب‌گیری (جشن برداشت گل محمدی) |
زمان شکوفایی گل‌ها در نزدیکی کاشان است. این مراسم در آب و هوای خشک و آفتابی برگزار می‌شود. |
تابستان (ژوئن تا آگوست)
ویژگی‌های اقلیمی
- دما: از ژوئن به بعد دما بالای ۳۰ درجه سانتی‌گراد و در تیر و مرداد در مناطق داخلی دما به بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد.
- بارش: تقریباً بارش باران وجود ندارد و آفتاب شدید و رطوبت کم ادامه دارد.
- ویژگی‌ها: روزهای بسیار گرم در مناطق بیابانی مداوم بوده و خطر گرمازدگی افزایش می‌یابد.
رویدادها و فرهنگ‌های اصلی
| ماه |
رویداد |
محتوا و ارتباط با اقلیم |
| ژوئن |
زیارت کربلا |
بخشی از مراسم مذهبی است که برای جلوگیری از گرما، زیارت شبانه برگزار می‌شود. |
| ژوئیه |
شروع تعطیلات تابستانی مدارس و دانشگاه‌ها |
به دلیل دماهای بالا، بیشتر در داخل منزل گذرانده می‌شود و سفرهای خانوادگی و حرکت به مناطق تفریحی رونق می‌یابد. |
| آگوست |
جشن سنتی یزد |
جشن سنتی در شهر بیابانی یزد که در شب برگزار می‌شود. این مراسم بعد از خنک شدن هوا در غروب برگزار می‌شود. |
پاییز (سپتامبر تا نوامبر)
ویژگی‌های اقلیمی
- دما: در سپتامبر گرما تا حدی باقی می‌ماند، اما از اکتبر به بعد به ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد می‌رسد.
- بارش: باران‌های پاییزی وجود دارد و رطوبت کمی افزایش می‌یابد.
- ویژگی‌ها: خشکی کم شده و آب و هوای مطبوع‌تری فراهم می‌شود.
رویدادها و فرهنگ‌های اصلی
| ماه |
رویداد |
محتوا و ارتباط با اقلیم |
| سپتامبر |
عید قربانی (eid al-Adha) |
جشن مهمی در اسلام است. این مراسم در آب و هوای خنک‌تر برگزار می‌شود. |
| اکتبر |
جشنواره بین‌المللی فیلم تهران |
نمایش‌ها و رویدادهای داخلی و خارجی در آب و هوای دلپذیر برگزار می‌شوند. |
| نوامبر |
جشنوار شاعری ملی |
با استفاده از آب و هوای خنک پاییزی، شعرخوانی و رویدادهای فرهنگی در فضای باز برگزار می‌شوند. |
زمستان (دسامبر تا فوریه)
ویژگی‌های اقلیمی
- دما: در تهران ۰ تا ۱۰ درجه سانتی‌گراد و در مناطق کوهستانی زیر صفر است. سواحل جنوبی نسبتا گرم‌تر هستند.
- بارش: در دسامبر و ژانویه باران و برف وجود دارد و در مناطق کوهستانی شمال، فصل اسکی آغاز می‌شود.
- ویژگی‌ها: به دلیل سرمای تشعشعی، صبح و شب‌ها بسیار سرد می‌شود.
رویدادها و فرهنگ‌های اصلی
| ماه |
رویداد |
محتوا و ارتباط با اقلیم |
| دسامبر |
محرم جدید |
جشن سال نو اسلامی در آب و هوای سرد برگزار می‌شود. |
| ژانویه |
آغاز فصل اسکی |
در رشته کوه‌های البرز، کیفیت برف بهتر می‌شود و پیست‌های اسکی شلوغ می‌شوند. |
| فوریه |
جشن آتش چهارشنبه‌سوری |
جشنی برای پایان زمستان است. این مراسم در شب و در کنار آتش برگزار می‌شود. |
خلاصه ارتباط رویدادهای فصلی و اقلیم
| فصل |
ویژگی‌های اقلیمی |
نمونه رویدادهای اصلی |
| بهار |
خشک و دمای ملایم |
نوروز، سیزده‌بدر، جشن گل آب‌گیری |
| تابستان |
گرما و رطوبت کم |
زیارت کربلا، شروع تعطیلات تابستان، جشن سنتی یزد |
| پاییز |
کاهش دما و باران پاییزی |
عید قربانی، جشنواره بین‌المللی فیلم تهران، جشن شاعری ملی |
| زمستان |
سرمای شدید و بارش |
محرم جدید، فصل اسکی، جشن چهارشنبه‌سوری |
نکات اضافی
- ایران دارای زمین‌های کوهستانی، بیابانی و ساحلی متنوع است و همچنین در یک فصل، تفاوت‌های اقلیمی بین مناطق مختلف وجود دارد.
- روزهای جشنواره به پدیده‌های نجومی (اعتدال بهاری) یا تقویم اسلامی وابسته هستند و بنابراین تاریخ‌ها هر سال تغییر می‌کند.
- مراسم‌های کشاورزی، مذهبی و فرهنگی به شدت با اقلیم مرتبط بوده و با زندگی روزمره منطقه‌ای هماهنگ شده‌اند.
رویدادهای فصلی ایران به صورت هماهنگ با تغییرات اقلیمی و ویژگی‌های منطقه‌ای به ارث رسیده‌اند.
آفتابی